Verscholen achter de villawijk aan de Sint-Jansdreef, naast de museumspoorlijn, ligt het Sint-Jansbos. Natuurpunt kon dit privébos in 2018 aankopen dankzij de steun van stad Eeklo. Vrijwilligers van Natuurpunt Eeklo-Kaprijke-Evergem hebben sindsdien hard gewerkt om het bos op een veilige manier toegankelijk te maken. Ze maakten een pad vrij, ruimden heel veel zwerfvuil en velden een aantal uitheemse bomen die gevaarlijk stonden of lagen.
Een thuis voor vleermuizen, een speelplek voor kinderen
Eind maart werd het bos officieel geopend. Langs een route van een kilometer staan natuurlijke speelelementen opgesteld. Dankzij een project van Natuurpunt & Partners Meetjesland, met de steun van Leader, kunnen kinderen er naar hartenlust balanceren, hangen en klimmen. Op de infobordjes langs het fladderpad kom je meer te weten over het leven van vleermuizen. Het bos is immers ingericht als vleermuizenreservaat, dus een thema voor het pad was snel gevonden. Zo zijn de twee kazematten in het gebied, dat zijn bunkers uit de Eerste Wereldoorlog, ingericht als overwinteringsplaats voor vleermuizen.
De bunkers zijn afgesloten voor het publiek. Want een vleermuis in winterslaap die wordt verstoord, heeft bijna geen overlevingskansen. Elke winter tellen vleermuisspecialisten hier eenmalig de vleermuizen, met minimale verstoring. Tot nu toe vonden ze vier soorten, zoals de franjestaart en de grootoor. Op zomeravonden kan je nog twee andere soorten vleermuizen zien rondfladderen in het bos. Dat betekent dat minstens zes vleermuissoorten in en rond dit bos leven. Ter vergelijking: in heel België komt een twintigtal soorten voor.
Behalve de kazematten zijn ook de oude bomen in het bos belangrijk voor vleermuizen: deze vliegende zoogdieren gebruiken de monumentale beukendreef in het bos als een soort ‘snelweg’. Maar nog belangrijker zijn de holtes in die oude bomen, waar vleermuizen hun jongen in grootbrengen, in slapen of zelfs overwinteren. Die holtes zijn vaak gemaakt door spechten. De grote bonte specht is trouwens nog zo’n vaste bewoner van dit bos.
Fladder je mee?
Vleermuizen spreken tot de verbeelding. Met dit fladderpad nodigt Natuurpunt iedereen uit om het Sint-Jansbos te komen verkennen en iets bij te leren over vleermuizen. Het pad is dan wel vooral gericht op gezinnen met kinderen, maar iedereen zal ongetwijfeld iets bijleren over vleermuizen. Het themapad van een kilometer is ook bijzonder geschikt voor een uitstap met de klas. De infoborden zijn trouwens opgemaakt in de guitige snuit-stijl, het nieuwe ‘buitenpretloket’ van Natuurpunt.
Natuurpunt vraagt aan de bezoekers om de bewegwijzerde route te volgen en honden aan de leiband te houden. Op die manier blijven de andere delen van het bos gevrijwaard van betreding. Het gaat hier over een klein bos, dus de planten en dieren hebben des te meer een veilige plek nodig waar ze ongestoord kunnen leven.
Bos met toekomst
De komende jaren zal Natuurpunt het bos verder versterken door te zorgen voor meer inheemse bomen van verschillende leeftijden. Dat wil niet zeggen dat alle exoten in het bos worden gekapt. De oude Amerikaanse eiken bijvoorbeeld zijn zeer waardevol voor vleermuizen. Anderzijds moet Natuurpunt wel het door de overheid vastgelegde beheerplan van het Sint-Jansbos uitvoeren. Daarin staat onder meer dat de uitheemse naaldhoutbestanden omgevormd moeten worden naar inheemse boomsoorten. Sowieso zullen de ooit aangeplante lorken door kap of ziektes op middellange termijn verdwijnen. Die omvorming zal bosbewoners zoals vleermuizen alleen maar ten goede komen. Verder plant de provincie Oost-Vlaanderen de aanleg van een fietspad langs de spoorlijn. Dat fietspad zal voor een stukje door het bos lopen en moet Eeklonaars op een veilige manier van en naar Balgerhoeke brengen.
